Studnie wiercone, po latach pracy bądź przestoju podlegają wielu złożonym procesom fizykochemicznym mającym wpływ na zmianę przepustowości filtra oraz przepuszczalności obsypki żwirowej i skał poziomu wodonośnego w strefie przyfiltrowej. Ogólnie proces ten określa się mianem „starzenia się” studni. Objawia się on spadkiem wydajności i wzrostem depresji, a konsekwencją tego jest zwiększenie kosztów eksploatacyjnych studni.
W większości przypadków na szybkość „starzenia się” studni największy wpływ mają procesy związane z kolmatacją mechaniczną i chemiczną filtra i strefy przyfiltrowej oraz sufozją. Szybkość przebiegu tych procesów zależy w istotnym stopniu od czynników hydrochemicznych, prawidłowej konstrukcji studni oraz warunków jej eksploatacji. W trakcie eksploatacji studni następuje także degradacja ich stanu technicznego, a zwłaszcza stalowych elementów.
Prawidłowa eksploatacja studni ujęciowych wymaga prowadzenia okresowej diagnostyki ich stanu technicznego i sprawności hydraulicznej. Jej wyniki w istotnym stopniu wpływają na ustalenie prawidłowych warunków eksploatacji studni, opracowanie programu ich przeglądów technicznych i renowacji, a w niektórych przypadkach także ustalenie techniczno-ekonomicznych warunków rekonstrukcji studni.
Zgodnie z wynikami badań naukowych i doświadczeń praktycznych zawartych w dostępnej literaturze fachowej [Driscoll 1995, Houben 2006, Smith, Comeskey 2010, Gonet, Macuda i in.2011], dla prawidłowego przebiegu eksploatacji studni powinno się przeprowadzić pierwszy zabieg renowacji studni już przy spadku wydatku jednostkowego o ok. 20%, co najczęściej następuje po okresie 2÷4 letniej eksploatacji.. W tych przypadkach kiedy kolejne zabiegi renowacji studni są nieefektywne należy rozważyć wykonanie jej rekonstrukcji.
Szczególnej uwagi wymagają studnie pracujące na terenach o dużym poborze wody podziemnej (górnictwo, rolnictwo, turystyka itp.), gdzie do obniżenia poziomu zwierciadła wody w leju regionalnym i indywidualnej depresji w studni dochodzi duży zeskok hydrauliczny wywołany kolmatacją.
Niniejsze wytyczne mają zastosowanie głównie przy eksploatacji studni ujęciowych i odwodnieniowych, pracujących zarówno jako pojedyncze ujęcia jak i w zespołach studni na ujęciach wodociągowych lub w komunalnych oraz przemysłowych systemach odwadniających.
Opracowane wytyczne powinny być również stosowane na ujęciach wód mineralnych i termalnych, gdzie procesy kolmatacji filtrów i stref przyfiltrowych następują szybko i trudne jest przywrócenie sprawności hydraulicznej odwiertu do oczekiwanej wartości.
Z uwagi na indywidualny przebieg procesów kolmatacji i korozji zachodzących w poszczególnych studniach niniejsze wytyczne są materiałem wyjściowym do wykonania diagnozy ich stanu technicznego oraz oceny sprawności hydraulicznej na etapie planowania renowacji lub rekonstrukcji.
Serdecznie zapraszamy do lektury „Zeszytu specjalnego” pt.: „Wytyczne renowacji studni wierconych”.
Najnowszy „Zeszyt specjalny” można zamówić TUTAJ
