W nawiązaniu do poprzednich zaleceń w związku z rozszerzającą się pandemią wirusa SARS-CoV-2, nowymi zaleceniami Ministra Zdrowia na czas zagrożenia epidemicznego obowiązującymi od początku miesiąca (dla przedsiębiorców od 02.04.2020) oraz zmodyfikowaną specustawą (Dz.U. poz. 568 z dnia 31.03.2020) Izba uzupełnia poprzednio wydane zalecenia.
Zalecenia WHO stanowią podstawę zachowań we wszystkich krajach (dostępne na stronie www.who.int Najważniejsze fragmenty wytycznych WHO zostały przetłumaczone i umieszczone na stronie Izby (www.igwp.org.pl).
Najważniejszą aktywnością przedsiębiorstw ma być zapewnienie ciągłości zaopatrzenia w wodę i odbioru ścieków.
I. Organizacja miejsc pracy
- Odpowiednie mycie rąk wodą i mydłem oraz częsta dezynfekcja powierzchni, z którymi styczność ma wiele osób (np. klamki), jest podstawą zabezpieczenia.
- Należy umieścić dozowniki z płynem do odkażania rąk w widocznych miejscach, upewnić się, że są regularnie napełniane. Konieczne jest zapewnienie pracownikom środków do higieny rąk w odległości maksymalnie 5 metrów od toalet, jadalni itp. Należy mieć pewność, że pracownicy, ale także ewentualni kontrahenci i klienci mają dostęp do miejsc, w których mogą umyć ręce mydłem i wodą.
- Powierzchnie (np. biurka i stoły) i przedmioty (np. telefony, klawiatury), należy regularnie wycierać środkiem dezynfekującym.
- W przypadku pomieszczeń używanych wspólnie przez różne grupy pracowników (np. stołówki) należy określić godziny używania pozwalające na zachowanie zasad izolacji poszczególnych grup. Każdorazowo po użyciu pomieszczenia przez poszczególną grupę pracowników pomieszczenie powinno być dezynfekowane. Zaleca się jednak zamknąć punkty wspólnego żywienia, a pracownikom zalecić przynoszenie posiłków we własnych pojemnikach, stosować własne sztućce i naczynia. Naczynia mogą być myte w zmywarce w jak najwyższej temperaturze.
- Należy zredukować powierzchnie wspólne, np. przerobić sale konferencyjne na szatnie tak, aby zespoły nie miały ze sobą styczności. Jeśli jednak są pomieszczenia używane wspólnie przez różne zmiany, po zakończeniu poszczególnej zmiany powinny być dezynfekowane przez zmianę zdającą. Powinno się zapewnić oddzielne toalety i prysznice dla różnych zespołów (wykonujących różne prace) lub zmian.
- W instrukcjach stanowiskowych w miejscach, gdzie przewidziane jest mycie urządzeń (np. w przypadku wyciągania mieszadła lub pompy ze ścieków) należy zastąpić czynność „mycia” czynnością „mycia z dezynfekcją”.
- Konieczne jest odpowiednie stosowanie środków ochrony osobistej tam, gdzie jest to wskazane przez służby BHP (maski, gogle, rękawice itp.). Pracownicy powinni być przeszkoleni z ich odpowiedniego użytkowania i utylizacji. Nieodpowiednie ich stosowanie może zwiększyć zagrożenie zdrowotne (np. nieodpowiednie stosowanie maseczek czy zdejmowanie rękawic).
- Wskazane jest zapewnienie jednorazowego plastikowego zabezpieczenia kierownic pojazdów służbowych.
II. Zarządzanie personelem
- Pracownicy administracyjni powinni w maksymalnym zakresie wykorzystywać pracę zdalną. Telepraca pomoże firmie działać, a pracownicy będą bezpieczni. Jeśli już muszą stawić się w pracy nie wolno im zbliżać się do siebie na odległość mniejszą niż 1,5m. Należy tak zorganizować pracę przedsiębiorstwa, aby poszczególne grupy pracowników były odizolowane od siebie (np. pracownicy administracyjni, pracownicy laboratorium, pracownicy eksploatacji). Pracownicy muszą dbać o higienę rąk i własnego stanowiska pracy (dezynfekcja biurek, własny komputer, długopis itd.)
- Promuj pracę zdalną w całej organizacji. Należy wprowadzić zakaz kontaktu między pracownikami eksploatacji, a osobami zewnętrznymi (np. dostawcami).
- W przypadku pracowników eksploatacji pracujących na zmiany należy izolować poszczególne zmiany od siebie (przekazywanie zmiany powinno odbywać się zdalnie – telefonicznie lub przez komunikator internetowy).
- Ze względu na zaliczenie naszej branży do infrastruktury krytycznej w przypadku eksploatacji należy dążyć do posiadania zapasowej zmianowej obsady eksploatacyjnej (można tu włączyć innych pracowników np. z działu technicznego i.t.p.) – w przypadku pojawienia się zakażenia koronawirusem pojedynczego pracownika zmiany, pełna obsada zmianowa musi być poddana kwarantannie (jej zasady określi Sanepid). Pomocne tu mogą być zapisy Art. 15x. ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. poz. 374 i 567) pozwalające na bardziej elastyczne podejście do świadczenie pracy w godzinach nadliczbowych w zakresie i wymiarze niezbędnym dla zapewnienia ciągłości funkcjonowania przedsiębiorstwa lub stacji.
- Na okres zagrożenia epidemicznego należy odłożyć na później wszelkie działania, które nie są konieczne i ograniczyć się jedynie do napraw awaryjnych. Wymaga to weryfikacji planów, kalendarza pracy zmianowej.
- Jeśli możliwe należy zmniejszyć liczbę pracowników na zmianie. To pozwoli na zapewnienie zdrowych pracowników, którzy mogą zastąpić innych. Część pracowników można wysłać na urlop, okresowe postojowe. Można także zastosować 2-tygodniowe cykle pracy, ścisłą separację między grupami pracowników.
- Należy ustanowić listę potencjalnych nowych menedżerów (zastępców) i szybko ich przeszkolić w celu ewentualnego zastąpienia chorych.
III. Komunikacja wewnętrzna
- Komunikacja wewnętrzna jest niezwykle istotna w sytuacji stresu, nerwowej i niepewnej sytuacji. Rzetelne informowanie pracowników i odbiorców jest koniecznością. Komunikaty na stronie internetowej, w prasie czy telewizji powinny zawierać informacje o ciągłości dostaw bezpiecznej wody i odbiorze ścieków. Wskazane jest powoływanie się na niezależne autorytety takie jak WHO, naukowcy, tak, aby informacja nie opierała się wyłącznie na danych z wodociągów To wzmacnia zaufanie konsumentów.
- Ze względu na zwiększoną ilość odpadów (szczególnie chusteczek nawilżanych), należy zwracać się do odbiorców z wezwaniem o niewyrzucanie odpadów: „Pomyśl co wrzucasz do toalety! Nie wolno wrzucać mokrych chusteczek, środków higieny osobistej czy ręczników papierowych. Zatory sieci kanalizacyjnej mogą być niebezpieczne”.
- Należy zwrócić uwagę na coraz więcej kłamliwych informacji (fake news), pojawiających się w mediach. Nie jest możliwe wszystkie je prostować, jednak rzetelne informacje mogą je zneutralizować. Warto prosić ekspertów zewnętrznych o rzetelne wypowiedzi (epidemiolog, biolog, psycholog itd.).
- Wewnętrznymi środkami komunikacji można wysyłać wskazówki od pracowników BHP, publikować informacje w intranecie, np. o odpowiednim myciu rąk.
- W informacjach do pracowników należy podkreślać kluczowe zasady odpowiedzialności za swoje czyny, takie jak znaczenie nieprzychodzenia do zakładu pracy, nawet wówczas, jeśli pracownik ma tylko łagodne objawy lub musiał przyjmować leki takie jak paracetamol, ibuprofen, gdyż mogą one maskować objawy.
IV Logistyka
- Problemem może stać się niedobór środków ochrony osobistej z powodu braku zaopatrzenia. Zalecamy ścisłe planowanie możliwości, a także odkładanie na później wszelkich działań, które nie są konieczne.
- Pojawiają się także problemy, które zaczynają się pojawiać u dostawców chemikaliów, w laboratoriach i w pozostałej części łańcucha dostaw. Należy się upewnić, że dostawy nie zostaną przerwane.
- Należy zaprzestać wtórnej legalizacji i wymiany urządzeń pomiarowych na okres 6 miesięcy wykorzystując zapisy art.29 w/w ustawy. Wniosek oraz oświadczenie należy złożyć pisemnie lub za pomocą środków komunikacji elektronicznej do właściwego organu administracji miar.
Pomocne w zarządzaniu kryzysowym mogą być normy EN 15975-1 i EN 15975-2 dostępne (odpłatnie) na stronie https://sklep.pkn.pl/ oraz rekomendacje: DVGW G 1000, DVGW G 1001, DVGW G 1002 i DVGW W 1000 dostępne (odpłatnie) na stronie https://www.beuth.de/de/technische-regel/dvgw-g-1001/234965692.
Klara Rammekspert IGWP
Adam Gołębiewskigł. Specjalista ds. technicznych.
