Izba Gospodarcza „Wodociągi Polskie” z siedzibą w Bydgoszczy informuje, iż w wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów znalazł się projekt ustawy o strategicznych inwestycjach celu publicznego. Projektowi nadany został numer UD 16. W informacjach o przyczynach i potrzebie wprowadzenia rozwiązań planowanych w ww. projekcie wskazano, iż: Celem ustawy jest integracja procedur przygotowania i realizacji strategicznych inwestycji celu publicznego, w tym zawartych w obowiązujących specustawach inwestycyjnych, a także umożliwienie zastosowania ich do sieci przesyłowych energii elektrycznej oraz inwestycji stanowiących projekty wspólnego zainteresowania, o których mowa w rozporządzeniu PE i Rady 347/2013. Umożliwi to realizację krytycznych inwestycji infrastrukturalnych w unijnym okresie programowania 2014-2020, w którym nastąpi kumulacja zadań inwestycyjnych, wymagających sprawnego i terminowego przeprowadzenia.
Projekt ustawy – projekt z dnia 29.06.2015r. został opublikowany na stronie Rządowego Centrum Legislacji.
W związku z pismem Podsekretarza Stanu – Pana Pawła Orłowskiego – znak : DPM.IV.0210(1).2.2015.DP.17 NK:180774/15 – w sprawie zaopiniowania projektu przedmiotowej ustawy, Izba wniosła uwagi, w których przede wszystkim wskazała na niekorzystaną dla przedsiębiorstw wodociągowo – kanalizacyjnych regulację przewidującą dodatkową konsekwencję uwłaszczenia nieruchomości w postaci wygaszenia z mocy prawa ustanowionych na tych nieruchomościach ograniczonych praw rzeczowych (art.20 ust. pkt. 1 projektu ustawy).
Izba zauważyła, że rozstrzygnięcie to może być wielce kłopotliwe dla przedsiębiorstw sieciowych, albowiem te powszechnie korzystają ze służebności przesyłu. Może to powodować także i takie konsekwencje, że budynek mieszkalny pozbawiony zostanie służebności gruntowej dostępu do drogi publicznej ze wszystkimi tego skutkami. Izba wskazała również, że istniejące służebności nie zawsze kolidować muszą z realizacją czy funkcjonowaniem zakończonej inwestycji. Tym samym wszelki automatyzm w zakresie omawianego wyżej skutku uwłaszczania nieruchomości uznać należy za zjawisko niepożądane i godzące niepotrzebnie w istotny interes osób trzecich.
Izba zauważyła również, że z punktu widzenia przedsiębiorstw zajmujących się sieciami uzbrojenia terenu wątpliwości budzą postanowienia art. 13 ust.2 pkt 11) lit. f), g) oraz i) projektu przewidujące, że decyzja zintegrowana ma zawierać ustalenia dotyczące obowiązku budowy sieci uzbrojenia, urządzeń wodnych, budowy dróg etc. i zezwalać na ich wykonanie. Nie wiadomo jednakże, czy realizacja tych inwestycji wymagać będzie odrębnych pozwoleń na budowę (zgłoszeń) czy też objęte one będą decyzją zintegrowaną, jakkolwiek zadania te nie mieszczą się w kategorii inwestycji strategicznych. Izba przypominająco wskazała, że inwestycje te, a w szczególności ich rozpoczynanie regulowane jest ustawami szczególnymi.
W ramach dalszych uwag Izba podniosła, że wskazany w art. 3 ust.1 katalog inwestycji pozwala stwierdzić, że będą to zadania duże, skomplikowane co do zakresu prac budowlanych, co dodatkowo podkreśla ostatnia część tego ustępu. Stąd szczególnego znaczenia nabiera precyzyjne określenie procedur administracyjnych jakie towarzyszyć będą rozpoczynaniu, prowadzeniu i odbiorom wykonanych robót. Z tej przyczyny istotne zastrzeżenia budzi regulacja zawarta w art. 17 projektu, przewidująca, na zasadzie wyjątku, ale pozostawionego do decyzji inwestora, możliwość wyłączenia z decyzji zintegrowanej kwestii zatwierdzenia projektu budowlanego oraz pozwolenia na budowę i uregulowania ich w odrębnych decyzjach administracyjnych. Próba powiązania obu procedur zawarta w ust. 2 art. 17 (ostateczna decyzja zintegrowana wiąże organ wydający pozwolenie na budowę) budzi szereg podstawowych wątpliwości. Przy braku projektu budowlanego – podstawowego dokumentu z punktu widzenia realizacji inwestycji – zakres „wiązania” jest enigmatyczny. Wątpliwości dotyczyć będą, w ślad za zawartością decyzji lokalizacyjnej (art.13 ust.2), szczegółowej lokalizacja inwestycji i obowiązku wykonania prac geodezyjnych, oznaczenie obszaru oddziaływania obiektu, nadzoru na budowie, określenie rozbiórki istniejących obiektów etc. Nie jest też jasne, czy przy wydawaniu odrębnego pozwolenia na budowę niezbędne będzie odniesienie się do decyzji środowiskowej (wypowiada się na ten temat decyzja zintegrowana, ale nie koresponduje to z niezmienionymi postanowieniami Prawa budowlanego) etc. Izba zwróciła ponadto uwagę, że w jej ocenie kolejne problemy interpretacyjne wywoła część decyzji zintegrowanej wynikająca z postanowień rozdziału 4 projektu (nabywanie praw do nieruchomości, udostępnianie nieruchomości dla robót budowlanych, opróżnienia lokali etc.) zwłaszcza przy rygorach natychmiastowej wykonalności.
Zdaniem Izby nie można wykluczyć sytuacji, w której, po dokonaniu wywłaszczeń, nie dojdzie do wydania pozwolenia na budowę, na skutek ostatecznego rozstrzygnięcia w toku odrębnego postępowania administracyjnego. Z tego też względu Izba zarekomendowała rezygnację z propozycji zawartej w art.17, postulując, aby pozostawić decyzję zintegrowaną jako dokument w sposób szczególny, ale jednolity regulujący całość procedury uruchamiania inwestycji o znaczeniu strategicznym.
Główny Specjalista ds. Prawnych – r. pr. Magdalena Borowczyk-Zalewska
