Z dniem 1 stycznia 2017 r. zmianie uległa treść art. 115 kodeksu cywilnego, który otrzymał brzmienie: „Jeżeli koniec terminu do wykonania czynności przypada na dzień uznany ustawowo za wolny od pracy lub na sobotę, termin upływa następnego dnia, który nie jest dniem wolnym od pracy ani sobotą”.
W stosunku do poprzedniej treści wskazanego przepisu w brzmieniu: „Jeżeli koniec terminu do wykonania czynności przypada na dzień uznany ustawowo za wolny od pracy, termin upływa dnia następnego”, zmiana ma ten skutek, że jeżeli koniec terminu przypada na sobotę lub dzień ustawowo wolny od pracy, termin upływa następnego dnia, który nie jest dniem wolnym od pracy ani sobotą. Sobota tym samym uzyskuje kwalifikację alternatywnie taką samą jak dzień ustawowo wolny od pracy.
Nowelizacja nastąpiła na podstawie ustawy z dnia 2 grudnia 2016 r. o zmianie niektórych ustaw w celu poprawy otoczenia prawnego przedsiębiorców.
Jak wskazano w uzasadnieniu projektu: „W postępowaniu cywilnym zauważalny jest problem prawny dotyczący sposobu obliczania terminu ustawowego do dokonywania czynności procesowych. Ustawodawca nie przewidział w Kodeksie postępowania cywilnego (k.p.c.) samodzielnej regulacji problematyki zasad liczenia terminów, lecz odwołał się do zasad określonych w Kodeksie cywilnym, stanowiąc w art. 165 § 1 k.p.c., że terminy oblicza się według przepisów Kodeksu cywilnego. Według art. 115 k.c., jeżeli koniec terminu do wykonania czynności przypada na dzień uznany ustawowo za wolny od pracy, termin upływa dnia następnego. W świetle ustalonego orzecznictwa z zakresu prawa cywilnego oraz prawa pracy sobota nie jest dniem uznanym ustawowo za wolny od pracy w rozumieniu art. 115 k.c. w zw. z art. 165 § 1 k.p.c. SN w swoich orzeczeniach wyjaśnił, że o dniu ustawowo wolnym od pracy można mówić jedynie w odniesieniu do takich dni, które zostały uznane za wolne przepisem ustawy, a uregulowanie to ma walor powszechności, a nie ogranicza się do określonych zakładów pracy lub oznaczonych grup pracowników. Soboty nie charakteryzują się takimi cechami, gdyż jako dni wolne nie mają charakteru powszechnego, chociaż obejmują wiele grup pracowników i wiele zakładów pracy”.
W uzasadnieniu projektu czytamy dalej, że „Za przyjęciem proponowanego rozwiązania przemawia potrzeba zapewnienia maksymalnego poziomu ochrony sfery praw i interesów stron oraz uczestników postępowania zobligowanych do dotrzymania terminów wyznaczonych w tym postępowaniu. Należy mieć na uwadze to, że sobota jest dniem, w którym zazwyczaj nie działają urzędy i sądy, a tym samym dopełnienie terminu kończącego się wraz z upływem soboty mogłoby być niejednokrotnie istotnie utrudnione (..). Dochowanie terminu kończącego się w sobotę przez złożenie pisma przed upływem terminu w urzędach organów administracji publicznej, placówce pocztowej i polskich urzędach konsularnych, w praktyce w wielu sytuacjach mogło nastąpić w dniu powszednim poprzedzającym sobotę – najczęściej w piątek.
Projektodawca zwrócił też uwagę na to, że „ Analogiczna regulacja obowiązuje w postępowaniu sądowoadministracyjnym, Ordynacji podatkowej, a w postępowaniu administracyjnym wynika z orzecznictwa. Trudno znaleźć uzasadnienie, aby w postępowaniu sądowoadministracyjnym i postępowaniu cywilnym miały zastosowanie różne rozwiązania w przedmiotowym zakresie”.
Nowe brzmienie art. 115 stosuje się do terminów, które nie upłynęły przed dniem wejścia w życie ustawy. Oznacza to, że dla wszystkich czynności, w których termin przypada w sobotę po 1 stycznia 2017 r., ostatni dzień dla dokonania czynności będzie przesunięty na pierwszy dzień niebędący wolnym od pracy ani sobotą.
Magdalena Borowczyk-Zalewska
gł. specjalista ds. prawnych IGWP
