Narodowe Centrum Badań i Rozwoju rozpoczęło prace nad opracowaniem i wdrożeniem innowacyjnej technologii oczyszczania ścieków „Oczyszczalnia Przyszłości”. Przedsięwzięcie to jest jednym z 8 projektów Narodowego Centrum stanowiących elementy szerszego projektu pozakonkursowego „Podniesienie poziomu innowacyjności gospodarki poprzez realizację przedsięwzięć badawczych w trybie innowacyjnych zamówień publicznych w celu wsparcia realizacji strategii Europejskiego Zielonego Ładu”, który jest realizowany w ramach poddziałania 4.1.3 Innowacyjne metody zarządzania badaniami Programu Operacyjnego „Inteligentny Rozwój”, współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Z założenia więc również przedsięwzięcie „Oczyszczalnia Przyszłości” wpisuje się więc w cele i założenia Europejskiego Zielonego Ładu – European Green Deal.
Wśród kluczowych działań „Europejskiego Zielonego Ładu” znajdują się:
1. maksymalizacja korzyści z efektywności energetycznej, ze szczególnym naciskiem na budynki zeroenergetyczne i plusenergetyczne;
2. wdrażanie odnawialnych źródeł energii oraz zastępowanie innych rodzajów energii i paliw przez energię elektryczną wytwarzaną z OZE (monizm energetyczny) w celu pełnego odejścia od spalania paliw kopalnych;
3. paliwa i napędy alternatywne w transporcie ze szczególnym uwzględnieniem elektromobilności, w połączeniu z systemowymi zmianami w transporcie;
4. integracja sektorów takich jak energetyka, transport i budownictwo, przy wykorzystaniu potencjału cyfryzacji;
5. gospodarka cyrkularna oraz efektywność i konkurencyjność przemysłu;
6. efektywne, zrównoważone i pochłaniające CO2 wykorzystanie biomasy.
Najważniejszym jej punktem jest osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2050 roku, rozumiane jako wyzerowanie emisji gazów cieplarnianych netto do atmosfery.
Natomiast przedmiotem przedsięwzięcia „Oczyszczalnia przyszłości” jest opracowanie nowych, innowacyjnych technologii dla oczyszczalni ścieków, umożliwiających rozwiązanie aktualnych problemów związanych z gospodarką wodno-ściekową oraz ochroną środowiska wodnego. Wśród głównych problemów i wyzwań jest: zagospodarowanie oczyszczonych ścieków (odnowa i odzysk wody), ograniczenie utraty pierwiastków biogennych oraz zanieczyszczenie nimi środowisk wodnych (odzysk biogenów), usunięcie ze ścieków mikrozanieczyszczeń oraz efektywne zagospodarowanie powstałych osadów ściekowych. Rezultatem prac winno być opracowanie i wdrożenie innowacyjnych technologii dla oczyszczalni ścieków, umożliwiających zastosowanie strategii gospodarki bezodpadowej tzn. wdrożenie takich technologii, które pozwolą albo na zawracanie i ponowne wykorzystanie produktów otrzymywanych w procesie technologicznym (obiegi zamknięte) albo na takie ich przetworzenie, które pozwoli na ich wykorzystanie w innych dziedzinach życia gospodarczego (produkty/półprodukty przemysłowe i/lub użytkowe).
Izba Gospodarcza „Wodociągi Polskie” zgłosiła deklarację uczestnictwa w tym projekcie.
Powołano zespół składający się z teoretyków i praktyków z przedsiębiorstw wodociągowo-kanalizacyjnych. Dnia 17 lipca odbyło się pierwsze spotkanie w ramach dialogu technicznego.
Każde rozsądne rozwiązanie, które uda się wypracować i wdrożyć będzie krokiem do osiągnięcia celu (ciągle niezrealizowanego), jaki przyjęła Polska (w formie Krajowego Programu Oczyszczania Ścieków Komunalnych zakładającego oczyszczanie ścieków komunalnych i właściwe zagospodarowanie powstających w ich wyniku ścieków oczyszczonych i osadów pościekowych) w momencie przystąpienia do Unii Europejskiej.
Adam Gołębiewski
Gł. specjalista ds. technicznych IGWP
