Newsletter “Woda w UE” – wrzesień, październik 2024

Newsletter “Woda w UE” – wrzesień, październik 2024

Dyrektywa dotycząca oczyszczania ścieków komunalnych

Dyrektywa dotycząca oczyszczania ścieków komunalnych (wersja przekształcona) została przyjęta przez Parlament w dniu 08.10.2024 r., a następnie zatwierdzona przez Radę w dniu 05.11.24 r. Niewątpliwie jest to najważniejsze dla branży wydarzenie legislacyjne w tym roku. Sektor z zadowoleniem przyjmuje wprowadzenie rozszerzonej odpowiedzialności producenta (ROP) w celu pokrycia kosztów usuwania mikrozanieczyszczeń, co stanowi ważny precedens dla wdrożenia zasady “zanieczyszczający płaci” w sektorze wodnym. 

Dyrektywa w sprawie jakości wody do spożycia (DWD)

Komisja Europejska poinformowała, że rozważa unijną harmonizację statusu metabolitów pestycydów w wodzie do picia. Dyrekcja Generalna ds. Środowiska zleciła Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) przeprowadzenie badania w celu sporządzenia wykazu znanych metabolitów pestycydów, wskazując dla każdego z nich, czy należy je uznać za istotne dla utrzymania jakości wody.

Wykaz ten, oparty na kryteriach związanych z zagrożeniami, jakie każda substancja stwarza dla zdrowia ludzkiego, nie będzie wiążący w momencie opublikowania przez WHO, jednak Komisja poinformowała EurEau, że rozważa włączenie go do DWD, gdy jej załączniki zostaną zmienione. Zapewne potrwa to kilka lat, ale uniknie się sytuacji, w których ten sam metabolit można uznać za istotny w jednym państwie, a w innym nie.

Dialog strategiczny na temat przyszłości rolnictwa UE

Po protestach rolników na początku b.r. przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen zainicjowała strategiczny dialog między rolnikami a organizacjami pozarządowymi w celu sformułowania zaleceń dotyczących przyszłości rolnictwa UE.

W sprawozdaniu końcowym zaproponowano kilka kluczowych inicjatyw, w tym:

  • Przekierowanie dotacji UE do mniejszych gospodarstw i zrównoważonych praktyk.
  • Promowanie diet roślinnych.
  • Wprowadzenie dostosowanych do potrzeb celów w zakresie redukcji emisji gazów cieplarnianych.
  • Stworzenie unijnego punktu odniesienia do oceny gospodarstw rolnych pod względem zrównoważonej gospodarki.
  • Wspieranie rekultywacji zdegradowanych ekosystemów.

Raport można przeczytać tutaj.

PFAS: Ograniczenie “wiecznych chemikaliów” w opakowaniach, odzieży i żywności

Komisja Europejska przyjęła ograniczenie dotyczące kwasu perfluoroheksanowego (PFHxA) po pozytywnym głosowaniu Komitetu REACH. Ograniczenie to wprowadzi zakaz sprzedaży i stosowania PFHxA w tekstyliach konsumenckich (takich jak kurtki przeciwdeszczowe), opakowaniach żywności (w tym pudełkach na pizzę), mieszankach konsumenckich (takich jak spraye do impregnacji), kosmetykach (w tym produktach do pielęgnacji skóry) oraz niektórych zastosowaniach piany gaśniczej, w szczególności tych używanych do szkoleń i testów.

W przeciwieństwie do pierwotnej propozycji Niemiec, ograniczenie nie obejmuje innych zastosowań, takich jak półprzewodniki, baterie czy ogniwa paliwowe do zielonego wodoru. Ograniczenie PFHxA będzie obowiązywało po okresach przejściowych wynoszących od 18 miesięcy do 5 lat, w zależności od zastosowania.

PFAS: ECHA kontynuuje prace nad uniwersalnym ograniczeniem

EurEau uczestniczyła we wrześniowych posiedzeniach komitetów ECHA RAC i SEAC. Dyskusje dotyczyły emisji PFAS z odpadów (w tym spalania i oczyszczania ścieków), z tekstyliów, tapicerki, skóry, odzieży, dywanów, materiałów i opakowań przeznaczonych do kontaktu z żywnością, a także przetwórstwa ropy naftowej i górnictwa.

“Spłukiwalność” produktów

EurEau spotkała się z przedstawicielami  komitetu ISO/TC224, aby podzielić się obawami dotyczącymi standardu systemu testowania i etykietowania produktów higieny osobistej stosowanych w toalecie. Jeśli produkty przejdą testy dezintegracji, będą mogły być opatrzone logo “fine to flush”. Chociaż EurEau popiera te testy dla produktów przypadkowo spłukanych, podkreślamy, że toalety nie powinny być promowane jako kosze na śmieci.

Von der Leyen włącza odporność na wodę do przyszłego portfolio komisarzy

Jessika Roswall została mianowana nową komisarz UE ds. środowiska, odporności związanej z wodą i konkurencyjnej gospodarki o obiegu zamkniętym. EurEau z zadowoleniem przyjmuje wyraźne włączenie wody do swojego portfolio, postrzegając to jako potencjalną zmianę paradygmatu, która stawia wodę w centrum europejskiego procesu kształtowania polityki.

Środowiskowe normy jakości (EQS)

We wspólnym liście z innymi stowarzyszeniami sektora wodnego i organizacjami pozarządowymi zajmującymi się ochroną środowiska, EurEau wezwało sprawozdawcę EQS Javiego Lópeza (S&D-ES) oraz kontrsprawozdawców, do natychmiastowego rozpoczęcia negocjacji międzyinstytucjonalnych w sprawie zmienionych środowiskowych norm jakości wód powierzchniowych i podziemnych. Pierwsze rozmowy trójstronne w sprawie przeglądu ramowej dyrektywy wodne), dyrektywy w sprawie wód podziemnych i dyrektywy w sprawie środowiskowych norm jakości nie są planowane przed styczniem 2025 r. Może to opóźnić prace nad ostatecznym tekstem w taki sposób, że państwa członkowskie nie będą w stanie wdrożyć nowych przepisów w planach gospodarowania wodami w dorzeczu do 2027 r., obejmujących lata 2028–2033.

Akt o gospodarce o obiegu zamkniętym

Komisja rozpoczęła prace nad aktem o gospodarce o obiegu zamkniętym, zapowiedzianym przez Ursulę von der Leyen w jej wytycznych politycznych na kolejną kadencję Komisji Europejskiej w latach 2024–2029. Ma on na celu wzmocnienie popytu rynkowego na surowce wtórne oraz ujednolicenie rynku odpadów, zwłaszcza w odniesieniu do surowców krytycznych. Ma także wpłynąć na zwiększenie dostępności i efektywnego gospodarowania zasobami w odniesieniu do surowców, ale także ścieków i osadów.

Nieformalna grupa ekspertów Komisji ds. odpadów

Komisja ogłosiła zaproszenie do składania wniosków do przyłączenia się do nieformalnej grupy ds. odpadów, w skład której wchodzą eksperci zajmujący się gospodarowaniem osadami ściekowymi. EurEau zaproponowała 2 reprezentantów.

Raport EEA o stanie zasobów wodnych w Europie w 2024 r

Europejska Agencja Środowiska (EEA) opublikowała raport pt. “Stan wód w Europie w 2024 r.: potrzeba poprawy odporności na wodę”. Sekretarz generalny EurEau, Oliver Loebel, powiedział, że raport jest “wyraźnym ostrzeżeniem dla instytucji UE: nasze zasoby wodne są w poważnym niebezpieczeństwie. Potrzebne są pilne działania na wszystkich szczeblach”.

Woda ma znaczenie również dla Euronews!

Euronews, ogólnoeuropejski kanał informacyjny, niedawno zaprezentował oczyszczalnię ścieków w Sofii w Bułgarii w ramach serii “Water Matters” dla Komisji Europejskiej. Szczegóły można zobaczyć tutaj.

SARS-CoV-2

Wspólne Centrum Badawcze Komisji Europejskiej, we współpracy z Globalną Koalicją Badań nad Wodą (GWRC) oraz przy wsparciu RIVM, Veolia, SUEZ, Water Futures i KWR, promuje nadzór zdrowotny ścieków. Wysiłki te zostały zwieńczone wydaniem przewodnika z najlepszymi praktykami, najnowocześniejszymi narzędziami i metodykami śledzenia rozprzestrzeniania się SARS-CoV-2 i przygotowania się na przyszłe zagrożenia dla zdrowia.

Tom 1 książki można znaleźć tutaj. Prace nad tomem 2, skupiającym się na monitoringu wielu patogenów, już trwają, a wkrótce pojawią się kolejne aktualizacje.

Europejski Urząd Patentowy publikuje badanie i platformę espacenet na temat technologii wodnych

Niedobór wody i zarządzanie nią stają się coraz bardziej krytycznymi problemami globalnymi. Europejski Urząd Patentowy (EPO) uznał innowacje wodne za kluczowy cel w tym roku i opublikował trzy nowe zasoby dotyczące technologii wodnych.

„Innovation in Water-Related Technologies” wykorzystuje międzynarodowe dane patentowe do zbadania rozwoju i globalnych trendów w tej dziedzinie. Ponadto EPO uruchomił platformę technologiczną, która ma pomóc naukowcom i inżynierom w poszukiwaniu bezpłatnych informacji patentowych na temat technologii wodnych dostępnych w bazie danych Espacenet. Platforma zawiera również cztery nowe filtry dla technologii związanych z wodą w bezpłatnym narzędziu EPO Deep Tech Finder, które łączy gotowe do inwestycji europejskie start-upy z inwestorami.

Przygotowała Klara Ramm na podstawie danych EurEau i portali europejskich

k.ramm@igwp.org.pl

Solidarni z Ukrainą CZYTAJ WIĘCEJ