Dyrektywa w sprawie wody do picia
EurEau popiera cel dyrektywy w sprawie wody pitnej (DWD), jakim jest ograniczenie wycieków wody, ale podkreśla potrzebę wiarygodnych danych, które będą stanowić podstawę tych wysiłków. Ponieważ pierwszym krokiem w kierunku planów ograniczenia wycieków będzie obliczenie średniego unijnego wskaźnika wycieków, państwa członkowskie muszą uwzględnić ten sam wskaźnik w swoich sprawozdaniach. Wskaźnik ten powinien opierać się na jednostkach objętościowych, tak aby wszystkie podmioty zajmujące się wodą pitną mogły go łatwo wdrożyć w ramach czasowych dyrektywy w sprawie wody pitnej.
IGWP opracowała stanowisko, które zostało wysłane do Ministerstwa Infrastruktury. Stanowisko EurEau można przeczytać tutaj.
Program prac Komisji Europejskiej na 2024 r.
Komisja Europejska opublikowała swój program prac na 2024 rok. Sektor wod-kan pozytywnie przyjmuje fakt, że KE chce w większym stopniu skupić się na wodzie. Niestety nie widać kontynuacji Zielonego Ładu.
Dyrektywa ściekowa
Na początku października Parlament Europejski głosował nad dyrektywą w sprawie oczyszczania ścieków komunalnych. Zaproponowane przez PE poprawki związane m.in. z neutralnością energetyczną, zrzutami ścieków z innych gospodarstw domowych i indywidualnymi systemami idą w dobrym kierunku. Niestety przepisy dotyczące rozszerzonej odpowiedzialności producenta zostały nieco złagodzone. Reakcję EurEau można znaleźć tutaj.
Z kolei Rada zaproponowała wydłużenie większości terminów i wezwanie do pełnego wdrożenia systemu rozszerzonej odpowiedzialności producenta w celu pokrycia kosztów oczyszczania czwartego stopnia, jako sposobu na realizację zasady “zanieczyszczający płaci” w sektorze wodnym. Kolejna reakcja EurEau jest tutaj.
Komisja Europejska, Rada i Parlament Europejski rozpoczęły między sobą negocjacje trójstronne w celu uzgodnienia ostatecznego tekstu przyszłej dyrektywy dotyczącej oczyszczania ścieków komunalnych, zarówno na szczeblu politycznym, jak i technicznym. Oczekuje się, że projekt ostatecznej wersji dyrektywy dotyczącej oczyszczania ścieków komunalnych (wersja przekształcona) zostanie przedstawiony w lutym 2024 r.
Pestycydy
Komisja ENVI Parlamentu Europejskiego przyjęła sprawozdanie europosłanki Sarah Wiener w sprawie kontrowersyjnego rozporządzenia w sprawie zrównoważonego stosowania środków ochrony roślin.
Z zadowoleniem odczytaliśmy życzenie Parlamentu, aby w znacznym stopniu zakazać stosowania pestycydów chemicznych na obszarach ochrony wody pitnej, wymagać lepszego dostosowania do dyrektywy w sprawie wody pitnej, włączyć metabolity pestycydów do jej zakresu, zapewnić podmiotom zajmującym się wodą pitną dostęp do danych dotyczących stosowania pestycydów oraz opracować kompleksowy program monitorowania.
Na posiedzeniu plenarnym Parlamentu Europejskiego odrzucono sprawozdanie Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego (ENVI) w sprawie rozporządzenia w sprawie zrównoważonego stosowania środków ochrony roślin. Nastąpiło to po złożeniu setek poprawek mających na celu osłabienie sprawozdania komisji ENVI. Ponadto posłowie do PE odmówili odesłania raportu z powrotem do komisji ENVI. W praktyce oznacza to, że SUR jest martwy i wszystkie nasze wysiłki poszły na marne. Państwa członkowskie muszą jeszcze zdecydować, czy chcą przyjąć wspólne podejście, czy też wstrzymać wszelkie prace w tym zakresie.
EurEau wyraża ubolewanie z powodu głosowania w Parlamencie, ponieważ sprawozdanie komisji ENVI zawierało cenne przepisy mające na celu poprawę ochrony zasobów wody pitnej przed zanieczyszczeniem pestycydami. Więcej na ten temat przeczytasz tutaj.
Glifosat
Komisja Europejska przyjęła rozporządzenie wykonawcze w sprawie przedłużenia zatwierdzenia glifosatu na kolejne 10 lat, ponieważ państwa członkowskie nie osiągnęły porozumienia w sprawie wspólnego stanowiska.
Ze stanowiskiem EurEau można zapoznać się tutaj.
Tu jest Oświadczenie Komisji, strona z pytaniami i odpowiedziami oraz strona internetowa Komisji poświęcona glifosatowi.
Ustawa o monitorowaniu gleb
Sprawozdawca Martin Hojsík (Renew, SK) opublikował swój wstępny zestaw poprawek do dyrektywy w sprawie monitorowania i odporności gleby (zwanej również ustawą o monitorowaniu gleby) zaproponowany przez Komisję w lipcu. W swoim projekcie raportu Hojsík zalecił kompleksową zmianę podejścia do oceny stanu gleby, w szczególności ustanowienie pięciostopniowej skali stanu zdrowia gleby. Wezwał również do przypisania wszystkim deskryptorom gleb kryteriów na szczeblu UE, podczas gdy wniosek Komisji pozostawił znaczną część procesu decyzyjnego państwom członkowskim.
Członkowie komisji ENVI mieli czas do 27 listopada na złożenie dodatkowych poprawek.
Stanowisko EurEau można przeczytać tutaj.
Farmaceutyki
Sprawozdawcy Pernille Weiss i Tiemo Wölken opublikowali wstępne zestawy poprawek, odpowiednio, do proponowanej dyrektywy farmaceutycznej i rozporządzenia. Projekt sprawozdania firmy Wölken w sprawie rozporządzenia zachował i wzmocnił kluczowe klauzule dotyczące ochrony środowiska zaproponowane przez Komisję. Projekt sprawozdania Weissa w sprawie dyrektywy, w znacznym stopniu osłabił aspekty środowiskowe proponowanego tekstu.
Wyraźny jest rozłam w kwestii aspektów środowiskowych między blokiem EPP, EKR i ID oraz innymi grupami politycznymi. Większość prawicowych posłów do PE opowiedziała się za osłabieniem lub usunięciem klauzul dotyczących ochrony środowiska z obu tekstów. Z kolei poprawki zgłoszone przez inne grupy w dużej mierze zachowały lub wzmocniły te elementy, a niektóre z nich wprowadziły dodatkowe wymogi dotyczące leków zawierających substancje priorytetowe wymienione w ramowej dyrektywie wodnej (RDW).
W swoim pierwotnym wniosku Komisja zobowiązała w szczególności właściwe organy do odmowy wydania pozwolenia na dopuszczenie do obrotu produktów leczniczych, których ocena oddziaływania na środowisko nie spełnia kryteriów określonych w projekcie dyrektywy i rozporządzenia.
Negocjacje w sprawie kompromisowych poprawek w komisji ENVI mają się teraz odbyć przed głosowaniem w komisji zaplanowanym na marzec 2024 r.
Rozporządzenie w sprawie rtęci
W dniu 24 października opublikowano projekt sprawozdania w sprawie rtęci w odniesieniu do amalgamatu dentystycznego i innych produktów z dodatkiem rtęci. Sprawozdawczyni Marlene Mortler proponuje odroczenie wdrożenia zakazu stosowania, produkcji i wywozu amalgamatu dentystycznego o kolejne dwa lata (czyli od 2027 r.). Nie popieramy tego rozszerzenia w odniesieniu do stosowania amalgamatu dentystycznego. Więcej na ten temat w stanowisku EurEau.
Mikroplastik
17 października 2023 r. weszło w życie ograniczenie REACH dotyczące celowego dodawania mikrodrobin plastiku do produktów. Szacuje się, że w ciągu 20 lat proponowane ograniczenie zapobiegłoby uwolnieniu do środowiska około pół miliona ton mikroplastiku. Ograniczenie to zakazuje sprzedaży mikrodrobin plastiku jako takich oraz produktów, do których mikrodrobiny plastiku zostały dodane celowo i które uwalniają te mikrodrobiny plastiku po użyciu. EurEau z zadowoleniem przyjmuje to ograniczenie, ale pozostaje krytyczna wobec długich okresów przejściowych.
Chcemy, aby mikrozanieczyszczenia w środowisku były traktowane w sposób holistyczny przez wszystkich interesariuszy zaangażowanych w całym cyklu życia produktu, począwszy od silnych środków ostrożności i środków kontroli u źródła.
Ponadto, 16 października 2023 r. Komisja przedstawiła wniosek dotyczący rozporządzenia w sprawie zapobiegania stratom granulatu w celu zmniejszenia zanieczyszczenia mikrodrobinami plastiku.
Z zadowoleniem przyjmujemy przedmiotowy projekt ustawy, w którym po raz pierwszy proponuje się środki mające na celu zapobieganie zanieczyszczeniu mikroplastikiem w wyniku niezamierzonego uwolnienia granulatu tworzyw sztucznych.
Rozporządzenie w sprawie detergentów
W nawiązaniu do wniosku Komisji dotyczącego zmiany rozporządzenia w sprawie detergentów, sprawozdawczyni Parlamentu (Manuela Ripa, Grupa Zielonych, DE) opublikowała swoje sprawozdanie, które zawiera poprawki w stosunku do słabego tekstu Komisji. Obejmują one rozszerzone kryteria biodegradowalności, ograniczenia stosowania substancji niebezpiecznych oraz niższe dopuszczalne wartości fosforu.
Sektor wod-kan domaga się wdrożenia większej liczby środków kontroli u źródła zgodnie z bardziej rygorystycznymi wymogami dotyczącymi oczyszczania ścieków komunalnych i niższymi normami jakości środowiska dla jednolitych części wód w Europie. Stanowisko EurEau można znaleźć tutaj.
Strategia odporności wód Europy
Nasze społeczeństwo, gospodarka, środowisko i zdrowie zależą od tego, czy każdy z nas ma dostęp do niezawodnej, czystej i przystępnej cenowo wody każdego dnia. Potrzebujemy solidnej strategii 360° na szczeblu europejskim, aby zapewnić ochronę usług wodnych na wszystkich obszarach. EurEau wzywa UE do zapewnienia wodzie właściwego miejsca poprzez:
- Ochronę jakości zasobów wodnych
- Przeciwdziałanie zmianom klimatu
- Wspieranie gospodarki o obiegu zamkniętym
- Finansowanie zmian przy jednoczesnym utrzymaniu przystępności cenowej usług wodnych
- Poprawę bezpieczeństwa i odporności oraz zagwarantowanie ochrony informacji wrażliwych.
Więcej informacji można znaleźć w: strategii na rzecz odporności Europy.
Ambicje sektora wodnego
Sektor usług wodnych ma ambicję odegrać pierwszoplanową rolę w dążeniu Europy do zbudowania neutralnego dla klimatu, inteligentnego i odpornego społeczeństwa o obiegu zamkniętym.
Zidentyfikowaliśmy pięć czynników sukcesu, które musimy osiągnąć, aby skierować sektor na ścieżkę zmian.
Artykuł EurEau jest tutaj.
Priorytety w zakresie badań naukowych i innowacji w sektorze wodnym – aktualizacja z 2023 r.
Innowacje mają kluczowe znaczenie dla zagwarantowania przystępności cenowej bezpiecznych, zrównoważonych i odpornych usług wodnych w nadchodzących dziesięcioleciach. Potrzeby badawcze zostały zestawione w niniejszym dokumencie i powinny pomóc decydentom w opracowywaniu programów badań naukowych i innowacji w sposób, który odpowiada rzeczywistym potrzebom podmiotów zajmujących się wodą pitną i ściekami.
Z raportem EurEau można zapoznać się tutaj.
Dyrektywa azotanowa
Komisja rozpoczęła ocenę dyrektywy azotanowej, publikując zaproszenie do zgłaszania uwag i przeprowadzając konsultacje publiczne. Proces ten może doprowadzić do zmiany dyrektywy.Zdecydowana i skutecznie wdrożona dyrektywa ma zasadnicze znaczenie dla ochrony zasobów wody pitnej.
Zaproszenie do zgłaszania uwag i konsultacje społeczne są dostępne tutaj.
Firmy chemiczne wezwane do zaprzestania produkcji PFAS
Czołowe firmy chemiczne z całego świata są wzywane do zaprzestania produkcji chemikaliów PFAS. Inicjatywa Inwestorów ds. Niebezpiecznych Chemikaliów (IIHC), która jest koordynowana przez ChemSec, poinformowała firmy, że narażają się na potencjalnie kosztowne zobowiązania zdrowotne, takie jak te, z którymi borykają się firmy, które stosowały azbest po tym, jak poznano jego wpływ na zdrowie.
Biorąc pod uwagę ich trwałość, mobilność i nieodłączną trudność w skutecznym usuwaniu ich z miejskiego obiegu wody, wszystkie zastosowania PFAS powinny zostać szybko wycofane, a same PFAS zakazane.
Możesz przeczytać więcej o wodzie i PFAS tutaj, a więcej od ChemSec na ten temat tutaj.
Dyrektywa w sprawie emisji przemysłowych
Parlament Europejski, Komisja i Rada uzgodniły ostateczną wersję zmienionej dyrektywy w sprawie emisji przemysłowych pod koniec listopada, po negocjacjach trójstronnych. Uzgodniony tekst zobowiąże właściwe organy do ustalenia najniższych osiągalnych limitów emisji i wydawania wiążących celów w zakresie zużycia wody przy wydawaniu pozwoleń zakładom przemysłowym.
Oczekuje się, że kompromisowy tekst zostanie przyjęty w formalnych głosowaniach w Parlamencie i Radzie na początku przyszłego roku.
Rozporządzenie w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych:
Na posiedzeniu plenarnym Parlamentu Europejskiego przyjęto sprawozdanie Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego w sprawie rozporządzenia w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych. Podczas gdy wiele przepisów zostało złagodzonych, posłowie do PE zatwierdzili zakaz stosowania “wiecznych chemikaliów” PFAS i bisfenolu A w opakowaniach żywności.
EurEau zdecydowanie popiera środki kontroli u źródła w odniesieniu do tych substancji, które są trudne do usunięcia po ich uwolnieniu w obiegu wody.
Państwa członkowskie muszą jeszcze przyjąć swoje stanowisko przed rozpoczęciem negocjacji trójstronnych w celu uzgodnienia ostatecznych przepisów.
Tekst przyjęty na sesji plenarnej PE znajduje się tutaj.
Taksonomia: akty opublikowane
21 listopada w Dzienniku Urzędowym UE opublikowano akt delegowany w sprawie unijnej systematyki dotyczącej środowiska oraz zmiany w akcie delegowanym w sprawie klimatu.
Odporność
Zgodnie z art. 5 dyrektywy w sprawie odporności podmiotów krytycznych Komisja przyjęła rozporządzenie delegowane ustanawiające niewyczerpujący wykaz usług kluczowych w oparciu o sektory określone w załączniku do niniejszej dyrektywy. Wykaz ten będzie wykorzystywany przez właściwe organy do celów przeprowadzania ocen ryzyka i identyfikowania podmiotów krytycznych.
Akt delegowany nie będzie miał wpływu na włączenie podmiotów zajmujących się wodą pitną i ściekami.
Rada omawia obecnie wniosek Komisji dotyczący zalecenia Rady w sprawie planu działania na rzecz infrastruktury krytycznej, który ma usprawnić koordynację działań UE w odpowiedzi na zakłócenia w funkcjonowaniu infrastruktury krytycznej o istotnym znaczeniu transgranicznym. Plan ma na celu zwiększenie świadomości, ułatwienie komunikacji publicznej i koordynację skutecznego reagowania na takie incydenty.
Proponowany plan jest dostępny tutaj.
Ustawa o infrastrukturze gigabitowej (łącza szerokopasmowe)
Rada przyjęła podejście ogólne 5 grudnia 2023 r. Parlament przyjął swoje stanowisko we wrześniu. Rozmowy trójstronne rozpoczęły się tego samego dnia.
Wyjątek dotyczący infrastruktury wody pitnej z rozporządzenia został utrzymany i poparty przez wszystkie instytucje. Ponadto Parlament, a w szczególności Rada, podkreślił i wzmocnił wyjątki od rozporządzenia dotyczące infrastruktury krytycznej.
Opracowała Klara Ramm k.ramm@igwp.org.pl
