Vandens Jėga
EurEau przyjęła do swojego grona litewskie stowarzyszenie Vandens Jėga. Mamy więc w swoim gronie wszystkie państwa członkowskie Unii Europejskiej. Obecnie EurEau skupia 37 członków z 32 krajów Europy.
Dyrektywa ściekowa
EurEau przesłała stanowisko i sugestie w sprawie nowej dyrektywy wszystkim posłom do Parlamentu Europejskiego w Komisji Ochrony Środowiska Parlamentu Europejskiego (ENVI) oraz innym interesariuszom.
Eurodeputowany Nils Torvald – odpowiedzialny za dyrektywę w Parlamencie Europejskim – opublikował swój projekt sprawozdania w sprawie wniosku KE. Reakcja EurEau jest tutaj. Z zadowoleniem przyjmujemy propozycje poprawki dotyczącą celów neutralności energetycznej, która uwzględnia realia sektora wodno-kanalizacyjnego. Popieramy także Rozszerzoną Odpowiedzialność Producenta, ze zdecydowanym poparciem dla wniosku Komisji jako odpowiedniego sposobu wdrożenia zasady „zanieczyszczający płaci” w sektorze wodnym.
Wspólnie z innymi organizacjami EurEau podpisała list wspierający ROP, zgodnie z propozycją Komisji Europejskiej. ROP zapewni sprawiedliwy podział kosztów związanych z usuwaniem mikrozanieczyszczeń ze ścieków.
Dyrektywa w sprawie zrównoważonego stosowania pestycydów
Po tygodniach pełnych dyskusji parlamentarne komisje ENVI i AGRI uzgodniły harmonogram zatwierdzania stanowiska w sprawie dyrektywy w pierwszym czytaniu. AGRI powinna głosować nad swoim raportem w lipcu, a ENVI we wrześniu 2023 r. Głosowanie na posiedzeniu plenarnym orientacyjnie zaplanowano na początek października. Negocjacje z Radą zapewne będą trwać do 2024 r.
W odpowiedzi na wniosek Rady Komisja zobowiązała się do dostarczenia dodatkowych danych na temat wpływu dyrektywy w sprawie zrównoważonego stosowania pestycydów na bezpieczeństwo żywnościowe. Komisja stwierdziła jednak, że dane dotyczące stosowania pestycydów w poszczególnych uprawach i państwach członkowskich nie są dostępne.
EurEau wezwała decydentów do poprawy ochrony zasobów wody pitnej, stanowisko można znaleźć tutaj.
Komisja podjęła się ustalenia zasad dotyczących cyfrowych rejestrów stosowania. Opublikowała Rozporządzenie Wykonawcze w zakresie treści i formatu ewidencji środków ochrony roślin zgodnie z Rozporządzeniem 1107/2009.
EurEau pozytywnie przyjmuje tę publikację, ponieważ potwierdza, że zgodnie z art. 67 ust. 1 rozporządzenia 1107/2009 profesjonalni użytkownicy środków ochrony roślin mają obowiązek udostępniać odpowiednie informacje właściwemu organowi. Ponadto osoby trzecie mają prawo dostępu do tych informacji. Ponadto użytkownicy muszą prowadzić rejestry w formie elektronicznej w formacie nadającym się do odczytu maszynowego oraz muszą rejestrować każde użycie środków ochrony roślin bez zbędnej zwłoki, począwszy od 2026 r. Rejestry muszą zawierać nazwę produktu, datę zastosowania, zastosowaną ilość, jednostkę gruntu i liczbę hektarów poddanych zabiegowi.
Informacje te powinny ułatwić ocenę ryzyka i środki zarządzania zgodnie z wymogami dyrektywy w sprawie wody pitnej.
Środowiskowe Normy Jakości
EurEau zaproponowała poprawki wysyłając je do komisji ENVI Parlamentu Europejskiego i spotkając się z posłami frakcji Zielonych, S&D i Renew. Podkreślono znaczenie priorytetowego traktowania środków kontroli u źródła w celu rozwiązania problemu emisji w Ramowej Dyrektywie Wodnej, dyrektywie w sprawie środowiskowych norm jakości i dyrektywie w sprawie wód podziemnych, a także we wcześniejszych regulacjach dotyczących chemikaliów, emisji przemysłowych, farmaceutyków i środków ochrony roślin. EurEau popiera poprawkę sprawozdawcy dotyczącą systemu ROP na pokrycie kosztów monitorowania zanieczyszczeń.
Znakowanie produktów zagrażających środowisku
W Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej opublikowano rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2023/707 zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1272/2008 w odniesieniu do klas zagrożenia i kryteriów klasyfikacji, oznakowania i pakowania (CLP) substancji i mieszanin.
Komisja przyjęła nowe klasy zagrożenia i kryteria dla substancji zaburzających funkcjonowanie układu hormonalnego, substancji trwałych, mobilnych i toksycznych, wykazujących zdolność do bioakumulacji oraz bardzo trwałych i wykazujących bardzo dużą zdolność do bioakumulacji.
Nowa klasyfikacja będzie stosowana w całym prawodawstwie UE i ostatecznie umożliwi szybsze wprowadzanie ograniczeń dotyczących substancji niebezpiecznych na mocy rozporządzenia REACH. Ogólne podejście do zarządzania ryzykiem zostanie rozszerzone na nowe klasy zagrożenia. Rozporządzenie można znaleźć tutaj.
Ograniczenie stosowania PFAS
Komitety społeczno-ekonomiczne i komitety ds. oceny ryzyka ECHA (Europejska Agencja Chemiczna), rozpoczęły pierwsze konsultacje społeczne w sprawie powszechnego ograniczenia PFAS. Konsultacje trwają od 22 marca do 25 września.
Propozycja ograniczenia obejmuje 14 zastosowań sektorowych, domagając się natychmiastowego (po 18 miesiącach od wejścia w życie) zakazu dla wielu zastosowań związanych z przemysłem spożywczym. Inne zakazy związane są z okresami przejściowymi (pięć lub dwanaście lat) dla zastosowań przemysłowych, których alternatywne oceny wykazały, że żadne rozwiązania alternatywne nie są w pełni dostępne.
Sektor wodny podkreśla, że ryzyko, jakie PFAS stanowią dla wody pitnej i ścieków jest poważne. EurEau zbiera dane od operatorów wodociągów, aby przeprowadzić analizy społeczno-ekonomiczne dotyczące występowania PFAS oraz kosztów usuwania ich z wody pitnej, ścieków i osadów ściekowych.
Odnawialne źródła energii
Rada i Parlament uzgodniły szczegóły zmienionej dyrektywy w sprawie energii odnawialnej. Porozumienie zawiera wiążący cel zwiększenia udziału energii ze źródeł odnawialnych w ogólnym zużyciu energii w UE do 42,5% w 2030 r. Ponadto państwa członkowskie mogą zdecydować się na dodatkowe 2,5%. Dla porównania obecny udział wynosi około 22%. Częścią porozumienia są cele dotyczące budynków i, co ważne, działania mające na celu przyspieszenie procesów wydawania pozwoleń dla projektów wiatrowych i słonecznych poprzez tzw. obszary przyspieszenia.
EurEau pozytywnie przyjmuje porozumienie i ma nadzieję, że państwa członkowskie podejmą działania wspierające wytwarzanie energii ze źródeł odnawialnych w sektorze usług wodnych.
Dyrektywa powinna zostać oficjalnie zatwierdzona przed wakacjami.
Dyrektywa ramowa w sprawie odpadów
Ukierunkowana rewizja dyrektywy, pierwotnie zapowiedziana na czerwiec 2023 r., została przesunięta z powodu negatywnej opinii Rady ds. Kontroli Regulacyjnej. Rewizja będzie ograniczona do odpadów żywnościowych i tekstyliów.
Farmaceutyki w środowisku
Przedstawienie wniosków Komisji dotyczących przeglądu przepisów dotyczących środków farmaceutycznych, które miały się ukazać 29 marca 2023 r., zostało ponownie przełożone. Nowa data publikacji nie jest jeszcze znana.
EurEau wezwała Komisję do wzmocnienia zapisów środowiskowych tego prawodawstwa poprzez rozszerzoną ocenę ryzyka dla środowiska i środki ograniczające sprzedaż bez recepty szczególnie szkodliwych substancji.
Dyrektywa w sprawie emisji przemysłowych
W marcu Rada ds. Środowiska przyjęła stanowisko w sprawie dyrektywy. W podejściu ogólnym nie wprowadzono żadnych zmian dotyczących wody. Jednak obniżono ambicje wniosku Komisji w zakresie ochrony środowiska, zatwierdzono w nim wiążące cele w zakresie efektywnego gospodarowania wodą dla przemysłu, znane jako wartości graniczne efektywności środowiskowej. Tymczasem parlamentarna komisja ENVI przełożyła zaplanowane głosowanie nad tekstem z 27 kwietnia na 25 maja 2023 r. Głosowanie opinii AGRI również zostało przełożone (do 25 kwietnia), natomiast opinia ITRE, wzywająca do zmniejszenia obciążeń administracyjnych dla przemysłu, została przyjęty 29 marca.
Bezpieczeństwo
EurEau opublikowała dwie notatki informacyjne: na temat dyrektywy w sprawie bezpieczeństwa systemów informatycznych (NIS2) oraz na temat dyrektywy w sprawie odporności podmiotów krytycznych (CER). Notatki mają pomóc zrozumieć wyzwanie.
Dyrektywa NIS2 ma na celu osiągnięcie wysokiego poziomu bezpieczeństwa sieci i systemów informatycznych w całej UE, podczas gdy CERD zawiera wymagania dla rządów i podmiotów krytycznych, aby zapewnić odporność aktywów fizycznych w oparciu o środki zarządzania ryzykiem.
Ostatnio Komisja opublikowała także program finansowania „Cyber Security: Digital Europe” na lata 2023–2024. Jest to program prac dotyczący transformacji cyfrowej Europy, w tym specjalną sekcję poświęconą cyberbezpieczeństwu. W szczegółowym programie prac 35 mln euro zostało zarezerwowane na opracowanie mechanizmu nadzwyczajnego bezpieczeństwa cybernetycznego. Jego celem jest finansowanie audytów podmiotów krytycznych oraz usług reagowania na incydenty, świadczonych przez grupę certyfikowanych dostawców bezpieczeństwa (European Cyber Reserve). Kolejne 84 mln euro zostanie wykorzystane na ulepszenie Security Operation Centers (SOC) i struktur regionalnych w celu monitorowania, przewidywania i reagowania na incydenty cybernetyczne.
Krytyczne surowce
Proponowane rozporządzenie w sprawie surowców krytycznych (CRM) oferuje zabezpieczenia jednolitych części wód przed zanieczyszczeniem, ale nie uwzględnia potrzeb podmiotów o znaczeniu krytycznym i nie spełnia ambicji w zakresie obiegu zamkniętego.
Zdecydowanie słuszna jest decyzja Komisji, by nie zwalniać projektów dotyczących surowców strategicznych z przeprowadzania ocen oddziaływania na środowisko. Więcej można znaleźć tutaj.
Surowce znajdują się na początku wszystkich przemysłowych łańcuchów wartości. Niniejsze rozporządzenie koncentruje się na surowcach nieenergetycznych i nierolniczych, które są ważne dla gospodarki UE, a których dostawy obarczone są wysokim ryzykiem dostaw.
Raport OECD
W ostatnich latach DG ds. Środowiska i OECD prowadziły wspólny projekt mający na celu dostarczenie państwom członkowskim praktycznych wskazówek w celu przyspieszenia wdrażania Ramowej Dyrektywy Wodnej. OECD przedstawiła właśnie raport podsumowujący wnioski z kilku warsztatów dla interesariuszy, w których aktywnie uczestniczyła EurEau.
Raport jest dostępny tutaj.
Raport EBI
Europejski Bank Inwestycyjny opublikował raport na temat mikroplastiku i mikrozanieczyszczeń, ich wpływu na środowisko wodne oraz strategii łagodzenia skutków.
Raport jest dostępny tutaj.
Opracowała Klara Ramm k.ramm@igwp.org.pl
