Innowacyjny krok w kierunku bezpieczeństwa wodnego i żywnościowego

Innowacyjny krok w kierunku bezpieczeństwa wodnego i żywnościowego

Czy zastanawialiśmy się przed 2020 rokiem jak przygotować się na sytuację, która nastąpiła na skutek pandemii koronawirusa? Jak prowadzić handel, jak realizować wizyty lekarskie, jak realizować zajęcia laboratoryjne w ramach zajęć na uczelni? To tylko drobne przykłady pytań, jakie wówczas się pojawiały. Pandemia jest już poza nami, ale czy możemy czuć się bezpiecznie? Czy nie powinniśmy podjąć głębszej refleksji dotyczącej zmian zachodzących w otaczającym nas świecie? Wszyscy mówią o zmianach klimatu, ale czy to naprawdę nas także dotyczy? Czy za naszego życia na Ziemi nastąpią jakieś dotkliwe zmiany? W naszym kraju, regionie, mieście? A czy grozi nam wojna? Przerwy w dostawie wody wodociągowej? Nagłe odcięcie miast od dostaw żywności?

Czy możemy się w jakikolwiek sposób przygotować na taki „czarny” scenariusz? Czy możemy być choć w części samowystarczalni w zakresie produkcji żywności w mieście?

W ostatnim czasie media opisują przypadki pierwszych przesiedleńców klimatycznych. Możemy i powinniśmy próbować przynajmniej przygotowywać się na różne sytuacje kryzysowe, także takie, które dzisiaj niekoniecznie mieszczą się w realnych ramach.

Projekt badawczy USAGE stanowi krok w kierunku bezpieczeństwa żywnościowego i wodnego. W jego ramach powstała Aquafarma USAGE, której zadaniem było m.in. potwierdzenie możliwości produkcji żywności w samym centrum miasta w ramach systemu akwaponicznego bez stałego dostępu do bieżącej wody. Opracowano system utrzymania jakości magazynowanej wody wodociągowej i założono wykorzystanie wody deszczowej pozyskiwanej z zielonego dachu i oczyszczanej poprzez wielostopniową filtrację, adsorpcję czy procesy membranowe. Zielony dach stanowi równocześnie sposób zagospodarowania nadmiernej ilości wody opadowej, ale także mały krok w kierunku redukcji miejskiej wyspy ciepła i utrzymania odpowiedniego współczynnika powierzchni biologicznie czynnej w mieście. Farma wyposażona została także w rolety solarne celem wykorzystania energii słonecznej, klimatyzację opartą na pompie ciepła i agregat prądotwórczy.

Aquafarma USAGE stanowi Urban Living Lab (ULL) – miejskie żyjące laboratorium, czyli innowacyjny sposób współpracy i prowadzenia badań nowych rozwiązań.

System akwaponicznych, nazywany także po prostu akwaponiką, to połączenie akwakultury z hydroponiką. W jej ramach można wytworzyć w  mieście na małej powierzchni wyżywienie w formie np. krewetek, białych truskawek czy roszponki.

Rysunek 1. Zasada funkcjonowanie systemu akwaponicznego Aquafarmy USAGE

Układ pracuje w obiegu zamkniętym z uzupełnianiem strat wody. Źródłem wody może być woda wodociągowa okresowo dostarczana i magazynowana w sposób pozwalający na utrzymanie jej jakości, ale też woda deszczowa zbierana z drenażu zielonego dachu samej farmy. Wymagane jest także dostarczenie energii, ale można ją dzisiaj pozyskiwać z odnawialnych źródeł energii (np. energii solarnej) albo z korzystać z tradycyjnych sposobów.

Rysunek 2. Wizualizacja Aquafarmy USAGE – projekt Maria Jankowska & Paweł Pedrycz

Projekt farmy został opracowany we współpracy z lokalną społecznością z jego pierwszej lokalizacji – sąsiedztwa Wieży Ciśnień we Wrocławiu. Co – design realizowany był w formie dwóch edycji warsztatów. W jednym z kontenerów prowadzone są uprawy poprzez hydroponikę, w kolejnym swoją lokalizację znalazły trzy zbiorniki z akwakulturą, zaś ostatni kontener to miejsce systemu oczyszczania i utrzymania jakości wody, ale też pomieszczenie techniczne. Jedną z najważniejszych zalet Aquafarmy jest jej mobilność – może być transportowana i lokalizowana w różnych miastach – tam, gdzie będzie najbardziej potrzebna. Aktualnie farma na pełne potwierdzenie swojej mobilności została przeniesiona do miasta Żory, gdzie jej funkcje naukowe i dydaktyczne będą kontynuowane.

Zapraszamy do odwiedzenia Aquafarmy USAGE – kroku w kierunku bezpiecznej przyszłości miast w XXI wieku:)

Autorzy: Joanna Bąk (Politechnika Krakowska), Kamila Myrdek – Rak, Katarzyna Pala (H2O SCITECH Instytut Wody), Paweł Pedrycz (politechnika Warszawska)

Konsorcjum realizujące projekt badawczy USAGE: H2O SCITECH – Instytut Wody & Centrum Analiz Społeczno – Ekonomicznych CASE & Politechnika Krakowska & FNI & NIVA & Politechnika Warszawska

Projekt badawczy USAGE otrzymał dofinansowanie z Funduszy Norweskich na lata 2014-2021 oraz budżetu państwa za pośrednictwem Narodowego Centrum Badań i Rozwoju w ramach Programu „Badania Stosowane”. Projekt korzysta z dotacji z Norwegii w wysokości € M1.978 oraz dotacji z budżetu państwa w wysokości € M0.349. Całkowita wartość projektu wynosi € M2.327. Celem projektu jest wykonanie instalacji jak zielony ogród do produkcji żywności opartej na systemach akwaponicznych wspomaganych infrastrukturą gromadzenia wód deszczowych.

Solidarni z Ukrainą CZYTAJ WIĘCEJ