Sektor wodociągowo – kanalizacyjny w Polsce stoi obecnie przed ogromnymi wyzwaniami inwestycyjnymi. Z jednej strony mamy starzejącą się infrastrukturę wymagającą modernizacji – z drugiej nowe wymogi środowiskowe i potrzebę dostosowania się do zmian klimatycznych. W obecnej sytuacji makroekonomicznej, przy wysokich stopach procentowych i rosnących kosztach, pojawia się pytanie o możliwość finansowania tych niezbędnych inwestycji. O tym rozmawiamy z Panem Mariuszem Denkiewiczem, Dyrektorem Biura Strukturyzacji Finansowania w Departamencie Sektora Samorządowego w Banku Gospodarstwa Krajowego.
IGWP: Panie Dyrektorze, jak z perspektywy sektora bankowego ocenia Pan obecną sytuację finansową przedsiębiorstw wodociągowo-kanalizacyjnych?
Sektor wod-kan zawsze charakteryzował się stabilnością i przewidywalnością przepływów finansowych, co czyniło go atrakcyjnym dla banków. Jednak obecnie obserwujemy pewne wyzwania. Przedsiębiorstwa borykają się ze wzrostem kosztów operacyjnych, szczególnie energii elektrycznej, kosztów wynagrodzeń oraz konsekwencjami wynikającymi z opóźnień w dostosowaniu taryf do realnych kosztów. Mimo to postrzegamy ten sektor jako wiarygodny, choć wymagający bardziej szczegółowej analizy przy ocenie zdolności kredytowej.
IGWP: Wobec zidentyfikowanych wyzwań, jakie instrumenty finansowe mogą być wykorzystywane przez przedsiębiorstwa z sektora, aby sfinansować inwestycje?
Najistotniejsze z perspektywy finansowania danej inwestycji to odpowiednie dostosowanie instrumentu finansowego do planowanej przez przedsiębiorstwo inwestycji. Oferujemy szeroki wachlarz rozwiązań, który po poznaniu oczekiwań naszych partnerów będzie odpowiednio dostosowany do konkretnego projektu. Do finansowania wieloletnich programów inwestycyjnych zwykle najbardziej adekwatny wydaje się być kredyt inwestycyjny z dostosowanym do harmonogramu projektu wieloletnim okresem wykorzystania wraz z kredytem obrotowym, który będzie służył do przejściowego zabezpieczenia finansowania podatku VAT od nakładów inwestycyjnych. Przedsiębiorstwa z sektora wod-kan, w dobie obecnych wyzwań, czyli wysokich stóp procentowych i potrzebie rozłożenia spłaty zaciągniętego finansowania na wiele lat powinny szczególną uwagę poświęcić środkom z Zielonej Transformacji Miast, o ile projekt może zostać zakwalifikowany do skorzystania z tych środków. Skorzystanie z tego instrumentu pozwala bowiem rozłożyć spłatę zaciągniętego zadłużenia na aż 20 lat przy łącznej marży 1%.
IGWP: Dziękuję za poruszenie tematu Zielonej Transformacji. Obserwujemy coraz większe zainteresowanie skorzystaniem z tych środków przez przedsiębiorstwa z sektora. Czy mógłby Pan w kilku zdaniach opowiedzieć o kluczowych aspektach tych pożyczek?
Do finansowania w ramach tych środków mogą kwalifikować się wyłącznie przedsięwzięcia rozpoczęte od dnia 1 lutego 2020 r. Za rozpoczęcia uznaje się rozpoczęcie robót budowlanych związanych z inwestycją lub pierwsze prawnie wiążące zobowiązanie do zamówienia urządzeń lub inne zobowiązanie, które sprawia, że inwestycja staje się nieodwracalna. Minimalna wysokość wniosku to 2 mln PLN, na sam wniosek może się jednak składać kilka realizowanych inwestycji o wspólnym charakterze (np. kilka sieci wodociągowych realizowanych w różnych miejscach). Przykładowe rodzaje projektów, które realizują podmioty z sektora to budowa lub remont sieci wod-kan, budowa przepompowni czy oczyszczalni ścieków, które przyczyniają się do redukcji negatywnego oddziaływania ludzi na środowisko i poprawę jakości życia mieszkańców (np. jakość wody pitnej). W przypadku chęci skorzystania z tych środków zachęcam do odwiedzenia strony internetowej bgk.pl lub bezpośredniego kontaktu z naszymi regionami zlokalizowanymi w każdej stolicy województwa, które udzielą wszystkich niezbędnych informacji.
IGWP: Czy jest jeszcze jakiś aspekt na który warto zwrócić uwagę przygotowując się do złożenia wniosku o skorzystanie z takich środków?
Proces pozyskania finansowania z środków z Zielonej Transformacji Miast należy porównać do procesu kredytowego. Do uzyskania pozytywnej decyzji o udzieleniu pożyczki oprócz typowych dla pożyczki dokumentów (szczególnie zwracamy uwagę na raport potwierdzający spełnienie wymagań DNSH) należy załączyć dobrej jakości materiały potwierdzające zdolność spłaty pożyczki, czyli model finansowy z założeniami i szczegółowe informacje o samym projekcie, które pozwolą na analizę zdolności kredytowej przedsiębiorstwa, ale także potwierdzenie kwalifikowalności samego projektu.
IGWP: Jakie zabezpieczenia powinna przygotować Spółka pod zaciągnięcie takiego finansowania?
W przypadku finansowania realizacji inwestycji infrastrukturalnych (np. oczyszczalnia ścieków) standardowym zabezpieczeniem będzie hipoteka na takiej nieruchomości oraz zastaw rejestrowy na urządzeniach. Banki chętnie uwzględniają w strukturze finansowania takie zabezpieczenie, które zapewniają płynność finansową, czyli np. cesję wierzytelności z umów z kluczowymi odbiorcami, którzy odpowiadają za znaczna część przepływów (np. inne przedsiębiorstwa, lub spółdzielnie mieszkaniowe). Zestaw zabezpieczeń uwzględnia z jednej strony potrzeby banku z drugiej możliwości i posiadany majątek przez przedsiębiorstwo wodociągowe.
IGWP: Czy mógłby Pan na koniec tytułem podsumowania wskazać jedno słowo, które najlepiej scharakteryzowałoby to co powinno zrobić przedsiębiorstwo poszukujące finansowania na swoje projekty?
Zdecydowanie byłby to „dialog” i do tego będziemy zawsze zachęcać naszych potencjalnych partnerów – im wcześniej bank dowie się o planowanych do zrealizowania przez przedsiębiorstwo inwestycjach, tym łatwiej później ustrukturyzować takie finansowanie i odpowiedzieć na potrzeby takiego podmiotu. Efektem dialogu bywa czasem skomplikowany montaż finansowy, uwzględniający skorzystanie przez zainteresowaną spółkę z kilku instrumentów finansowych jednocześnie (np. środki z ZTM i kredyt inwestycyjny) aby pokryć pełną kwotę budżetu danego projektu, albo wręcz programu inwestycyjnego i w pełni odpowiedzieć na potrzebę takiej spółki.
IGWP: Dziękuję za rozmowę. Mam nadzieję, że przyczyni się ona do poszerzenia wiedzy przez członków naszej Izby.
Również dziękuję.
Rozmowa z Mariuszem Denkiewiczem
Dyrektorem Biura Strukturyzacji Finansowania w Departamencie Sektora Samorządowego w Banku Gospodarstwa Krajowego
