W poniedziałek Parlament i Rada zakończyły formalny trialog dotyczący nowej dyrektywy ściekowej.
Negocjatorzy zgodzili się na wprowadzenie do 2035 roku obowiązku wtórnego oczyszczania ścieków komunalnych we wszystkich aglomeracjach obejmujących co najmniej 1000 RLM. Do roku 2039 konieczne będzie stosowanie trzeciego stopnia oczyszczania (usuwanie azotu i fosforu) we wszystkich oczyszczalniach o RLM 150 000 i więcej. Ustalono wartości parametryczne: 8 mgN/l (80%) i 0,5 mgP/l (90%).
Do 2045 roku konieczne będzie wdrożenie oczyszczania trzeciego stopnia w oczyszczalniach o RLM wynoszącej co najmniej 10 000, z wartościami parametrycznymi: 10 mgN/l (80%) i 0,7 mgP/l (87,5%)
Do 2045 roku wszystkie oczyszczalnie o RLM co najmniej 10 000 będą musiały realizować usuwanie mikrozanieczyszczeń, czyli oczyszczanie czwartego stopnia.
Uzgodniony tekst nakłada na państwa członkowskie obowiązek promowania, w stosownych przypadkach, ponownego wykorzystania oczyszczonych ścieków ze wszystkich oczyszczalni ścieków komunalnych, zwłaszcza na obszarach dotkniętych niedoborami wody. W krajowych strategiach dotyczących wykorzystania wody należy uwzględnić środki dotyczące ponownego użycia.
Negocjatorzy zgodzili się na wzmocnienie monitorowania różnych parametrów zdrowia publicznego (takich jak wirus SARS-CoV-2 i jego warianty, wirus polio, wirusy grypy i nowe patogeny), a także zanieczyszczeń chemicznych, np. PFAS oraz mikroplastiku Monitorowana będzie także oporność na środki przeciwdrobnoustrojowe w ściekach komunalnych dla aglomeracji o RLM co najmniej 100 000.
W uzgodnionym tekście podkreślono, że sektor oczyszczania ścieków komunalnych musi odgrywać znaczącą rolę w ograniczaniu emisji gazów cieplarnianych i pomaganiu UE w osiągnięciu celu neutralności klimatycznej. Dyrektywa wprowadzi więc cel neutralności energetycznej, co oznacza, że oczyszczalnie ścieków komunalnych będą musiały co roku stopniowo zwiększać udział wykorzystywanej energii odnawialnej (20% do 2030 r.; 40% do 2035 r.; 70% do 2040 r. i 100% do 2045 r.).
Zgodnie z zasadą „zanieczyszczający płaci” negocjatorzy zgodzili się na wprowadzenie rozszerzonej odpowiedzialności producenta (ROP) na produkty lecznicze stosowane u ludzi i produkty kosmetyczne. Ten sektor będzie musiał wziąć udział w pokrywaniu kosztów dodatkowego oczyszczania (oczyszczanie czwartego stopnia) w celu usunięcia mikrozanieczyszczeń ze ścieków komunalnych. Porozumienie przewiduje, że co najmniej 80% kosztów pokryją producenci, a uzupełnieniem będzie finansowanie krajowe Ponadto dodana zostanie klauzula przeglądowa dotycząca możliwego wpływu na przystępność cenową produktów leczniczych dla zdrowia publicznego, a także na funkcjonowanie rynku wewnętrznego
Dla przelewów z kanalizacji ogólnospławnej przesunięto limit dopuszczalnego ładunku do 2% dla pogody suchej.
PE wprowadził koncepcję podejścia „Jedno zdrowie”, uznaną przez Światową Organizację Zdrowia, jako zintegrowane i ujednolicające podejście, którego celem jest równowaga i optymalizacja zdrowia ludzi, zwierząt i ekosystemów. Ostateczne porozumienie zawiera odniesienie do podejścia „Jedno zdrowie” w art. 1, zachowując jednocześnie postanowienia dotyczące „zdrowia ludzkiego” w ujęciu horyzontalnym.
Parlament i Rada muszą zatwierdzić porozumienie, zanim będzie ono mogło wejść w życie. Jest to już jednak tylko formalność. Zapewne dyrektywa pojawi się więc oficjalnie przed czerwcem b.r.
Tu można znaleźć notatkę prasową: https://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/20240129IPR17203/deal-on-more-efficient-treatment-and-reuse-of-urban-wastewater
Klara Ramm
Ekspert IGWP
